Tanı Öncesinde Meme Kanseri
Kendi kendine meme muayenesi nasıl yapılmaktadır?
Öncelikle ayna karşısında ayakta her iki memeyi rahatça ve bütün olarak görecek bir pozisyonda ayakta durulur ve pozisyon alınır. Eller her iki yanda önce belde olacak şekilde, daha sonra baş üstünde kavuşacak şekilde tutulur ve bu esnada her iki memede herhangi bir şekil değişikliği, içe çökme, kızarıklık, portakal kabuğu manzarası var mı diye kontrol edilir.1
Ardından sağ el ile sol meme, sol el ile sağ meme kontrol edilir. Bunun için köprücük kemiği altından başlayıp, meme altı kıvrımı 1 cm kadar geçene kadar içte göğüs kemiği dışta koltuk altı ön çizgisine kadar tüm meme dıştan meme başına doğru daireler çizerek ya da yatay düzlemde sağdan sola, soldan sağa düz çizgi şeklinde kullanılan elin işaret, orta ve yüzük parmakları yan yana getirilip meme dokusuna hafifçe bastırarak muayene edilmelidir. Bu muayene sırasında meme başı da kontrol edilmelidir ancak meme başı sıkılmamalıdır.1
Son olarak, 3. aşamada sırtüstü düz yatar pozisyonda, eller yine baş üstünde kalacak şekilde, aynı ayakta iken yapılan muayene tekrar edilmelidir.1
Bu muayene sırasında ele gelen herhangi bir kitle her zaman mutlaka kanser var anlamına gelmez. O nedenle ilk başlarda kişiler gerekirse hekimleriyle konuşmalıdır.1
Adet gören kişilerde her ay adet görülen ilk günü 0. gün kabul edip, 7. ila 12. gün arası bir gün bu muayenenin yapılması tavsiye edilir. Menopoza girmiş kişilerde ise istenilen bir gün belirlenip, her ay aynı gün muayenenin tekrarlanması tavsiye edilir. Kendi kendine meme muayenesinin hiçbir zaman yıllık ya da önerilebileceği gibi 2 yılda bir rutin mamografi tarama kontrolünün yerini tutmayacağı unutulmamalıdır.1
Memede ağrı kanser belirtisi midir?
Meme kanserinde ağrı çok beklenilen belirti değildir. Ancak nadiren de olsa çok ilerleyen meme kanserlerinde ağrı tümör kitlesine eşlik edebilir. Erken dönemde yakalanan meme kanserlerinde ağrı beklenen bir bulgu değildir. Memesi başka nedenlerden ötürü ağrıyan kadınlarda tesadüfen eşlik eden meme kanseri olabilir ancak bu ağrının nedeni meme kanseri olması beklenmez.2,4
Meme ile ilgili bir yakınma olduğunda hangi hastaneye gidilmelidir?
Meme yakınmalarının büyük çoğunluğunun sebebi meme kanseri dışındaki durumlardır. Meme sağlığı konusunda Türkiye’deki tüm genel cerrahlar genel meme muayenesi, genel tanı ve yöntemleri konusunda tam yetkili ve bilgililerdir. Ancak dünyada meme sağlığı konusunda yaşanan yenilikçi yaklaşımlar sonucu ortaya çıkan “Meme Sağlığı Merkezleri” ülkemizde de mevcuttur. Meme Sağlığı Merkezleri, tanımı itibariyle meme sağlığına kendini adamış, meme radyologları, meme cerrahları, meme patologları ve meme hemşirelerinden oluşan tanı ve tedavi merkezleridir. Ancak bu tanımlamanın da bazı kriterleri taşıdığını bilmek gerekir. Avrupa Meme Hastalıkları Cemiyeti’nin tanımlamasına göre “Meme Sağlığı Merkezleri”, mesaisinin büyük çoğunluğunu sadece meme sağlığına ayırmış radyolog, cerrah ve patologdan oluşan, içerisinde meme hemşiresi bulunan, çağın gerektirdiği meme görüntüleme ve biyopsi yöntemlerinin bulunduğu ve yılda en az 150 meme kanseri ameliyatı yapılan merkezlerdir.5
Referanslar:
1)www.istanbulsaglik.gov.tr/w/sb/per/belge/meme_kanseri.pdf(Son erişim tarihi: 07.10.2020)
2)Parker CC, Damodaran S, Bland KI, Hunt KK. The breast. In: Schwartz’s principles of surgery, 11th edition. (Eds) Brunocardi FC, Andersen DK, Billiar TR, Dunn DL, Hunter JG, Kao LS, Matthew JB, Pollock RE. Mc Graw-Hill education, 2019, p541-612
3)Zgajnar J. Clinical presentation, diagnosis and staging of breast cancer. In: Breast Cancer Management For Surgeons, a European Multidisciplinary Textbook. Eds. Wyld L, Markopoulos C, Leidenius M, Senkus-Konefka E. Springer, 2018, p159-176.
4)Lind DS, Smith BL, Souba WW. Breast complaints. In: ACS Surgery: Principles and practice, 7th edition. (Eds) Souba WW, Fink MP, Jurkowich GJ, Kaiser LR, Pearce WH, Pemberton JH, Soper N. Decker intellectual properties, 2014, p208-226.
5)European guidelines for quality assurance in breast cancer screening and diagnosis, 4th edition. Eds. Perry N, Broeders M, de Wolf C, Törnberg S, Holland R, von Karsa L. Office for Official Publications of the European Communities, 2006.