Çocuğu Kanser Teşhisi Alan Ebeveynler İçin Öneriler
Çocuğunun kanser olduğunu duymak, bir ebeveyn için korkutucu olabilir. Ancak unutulmamalıdır ki günümüzdeki güncel tedaviler sayesinde çocukluk çağı kanseri tanısı alan birçok çocuk normal ve sağlıklı bir yaşam sürebilmektedir. Aşağıdaki öneriler çocuğunuzun kanser yolculuğunda ona destek olmanıza, bu zorlu süreci kolaylaştırmanıza ve duygularınızı yönetmenize yardımcı olabilir.1
Çocukluklarda Kanser Belirtileri Nelerdir?
Aşağıdaki belirtiler çocukluk çağı kanserlerinde görülen genel belirtilerdir. Kanser türüne göre görülen semptomlar değişiklik gösterebilir, ancak çocuğunuzda bunlar gibi açıklanamayan bir semptom varsa bir uzmana danışmanız önemlidir:2
● Vücudun bir yerinde normal olmayan bir yumru veya şişlik
● Açıklanamayan solgun görünüm ve enerji kaybı
● Vücudun kolay morarması veya kanaması
● Vücudun bir bölgesinde devam eden bir ağrı
● Nedeni belli olmayan topallama
● Açıklanamayan ateş veya geçmeyen hastalık
● Genellikle kusmanın eşlik ettiği sık baş ağrısı
● Ani göz sağlığı veya görme değişiklikleri
● Ani açıklanamayan kilo kaybı
Bu semptomlar, yaralanma veya enfeksiyon gibi kanserden başka bir nedenden de kaynaklanabilir. Bununla birlikte, çocuğunuzda bu belirtilerden herhangi biri varsa, nedenini bulmak ve gerekirse tedavi ettirmek için mutlaka bir uzmana danışın.2
Bir Çocuğa Kanser Teşhisi Konulduğunda Ebeveynlerinin Yaşayabileceği Ortak Duygu ve Tepkiler
Çocuğunuza kanser teşhisi konulduğunda, doğru ya da yanlış duygu yoktur. Hissedilen duyguların ve verilen tepkilerin hepsi normaldir. Ebeveynler hastalığın varlığına inanmakta güçlük çekebilir ya da bu kabullenme aşamasını es geçerek direkt olarak tedavi sürecine odaklanabilir. Bir çocuk, kanser tanısı aldığında ebeveynlerinde görülen en yaygın tepkilerden bazıları şunlardır:3
● Şok hissi
● İnkar
● Korku
● Endişe
● Suçluluk hissi
● Üzüntü
● Depresyon
● Kızgınlık
Çocuğu Kanser Tanısı Alan Ebeveynler İçin Öneriler
Çocuğunuzun kanser sürecine yardımcı olmak için atabileceğiniz bazı adımlar şunlardır:
● Duygularınızı yönetmenin yollarını arayın.
Çocuğunuza kanser teşhisi konulduğu andan itibaren, hatta tedavi boyunca ve sonrasında birçok duyguyu aynı anda hissetmeniz normal olacaktır. Duygularınızı yaşamak için kendinize izin verin. Çocuğunuzun hastalığına siz neden olmadınız, bunu anlayın. Zamanla siz ve aileniz için yeni bir normallik duygusu kazanacaksınız ve bu yeni normalliğe uyum sağlamanın, kademeli olarak onu geliştirmenin yollarını bulacaksınız. Kendinizi yaşadığınız duygular nedeniyle tükenmiş hissederseniz de profesyonel yardım almaktan çekinmeyin.1
● Yeni normali kabullenin.
Sahip olduğunuz hayata geri dönmeye odaklanmak yerine, odağınızı "yeni normalinize" kaydırmaya çalışın. Böylece, ailenizle normalde yaptığınız şeyleri farklı şekillerde yapmayı öğrenebilir, çocuğunuzun bu yeni koşullara uyum sağlaması için ona destek olabilirsiniz.4
● Çocuğunuzla kanser teşhisi hakkında konuşun.
Yaşları ne olursa olsun, çocuklar genellikle sağlıklarının ebeveynlerini ne zaman endişelendirdiğinin farkındadır. Çocuğunuz öfke, suçluluk, korku, endişe ve üzüntü gibi çeşitli duyguları hızla art arda deneyimleyebilir.1
Çocuğunuzun bilgi eksikliğinden doğan boşlukları doldurmak için hayal gücünü kullanacağını unutmayın. Bu nedenle hastalık ve tedavi hakkında bilgi paylaşmak, çocuğunuzun hem size hem de doktoruna güven duymasına yardımcı olur, böylece korku ve endişeleri hakkında rahatça konuşabilir.1
Çocuğunuzla kanser hakkında nasıl konuşabileceğinizi öğrenmek için Çocuk Hastalara Kanseri Nasıl Anlatabiliriz yazımızı okuyabilirsiniz.
● Araştırın ama ne zaman mola vereceğinizi de bilin.
Çocuğunuzun kanser türü hakkında okumak sizi ne beklediği konusunda hazırlayabilir ve çocuğunuzun doktorlarıyla konuşurken doğru soruları sormanıza yardımcı olabilir. Ancak çocuğunuzun kanseri hakkında her şeyi öğrenmek zorunda hissetmeyin. Okumaya ara vermeyi ve çocuğunuzla zaman geçirmeye odaklanmayı da unutmayın.4
● Mola verin.
Kendinize elinizden geldiğince iyi bakın. Doğru zaman gibi görünmeyebilir, ancak bu süreçte kendinize bakmak yapabileceğiniz en önemli şeylerden biridir. Kendinize önem vermediğinizde çocuğunuzla ilgilenmek zor olabilir. Aşağıdaki gibi etkinlikler basit görünebilir ama daha iyi hissetmenizi sağlayabilir:4
● Yoga, bisiklete binme veya uzun yürüyüş gibi hoşunuza giden bir egzersiz seçin.
● Vücudunuzu ve zihninizi iyi hissettiren gıdaları içeren sağlıklı bir beslenme düzeni belirleyin.
● 7-8 saat uyumayı ihmal etmeyin.
● Kitap okumak gibi zihninizin durumdan uzaklaşmasına yardımcı olabilecek bir aktiviteye zaman ayırın.
● Rahatlamak için nefes egzersizleri deneyebilir ya da kişisel bakımınıza zaman ayırarak daha iyi hissedebilirsiniz.
● Tüm sağlık bilgilerini tek bir yerde toplayın.
Bir sağlık dosyası yapmak, bilgileri düzenli tutmanıza ve doktorlarla görüşmenize yardımcı olabilir. Dosyanız, çocuğunuzun belirli ilaçlara nasıl tepki verdiğini, neyin en çok işe yarayıp neyin yaramadığını öğrenmenize de yardımcı olabilir. Ayrıca, tüm bilgilerin tek bir noktada toplanması randevuları hızlandırabilir, bu da siz ve çocuğunuz için daha iyi bir yaşam kalitesi sağlayabilir.4
● Benzer deneyimleri olan ebeveynlerle konuşun.
Bu deneyimde yalnız olduğunuzu hissetseniz bile, aynı süreci şu an yaşayan ya da daha önce yaşamış birçok insan olduğunu unutmayın. Bu kişilerle duygularınızı ve deneyimlerinizi paylaşabilirsiniz.4
● İnsanların yardım etmesine izin verin.
Ev işlerinde, hastaneye gidip gelirken ya da diğer çocukların bakımında yardıma ihtiyacınız olabilir. Aileniz ve arkadaşlarınızın yardım tekliflerini değerlendirin, ihtiyacınız olduğunda yardım istemekten çekinmeyin.4
● Belirsiz süreçler olabileceğini kabul edin.
Bir çocuğa kanser teşhisi konulmasından tedavinin sona erdiği ana kadar belirsizlik ve bilinmezlik devam eder. Aktif tedavi bittikten sonra bile, geleceğin neler getirebileceği konusunda belirsizlikler devam edebilir. Bu süreçlerin normal olduğunu unutmayın.5
Aileler için geleceğe dair çok uzakları düşünmek bunaltıcı olabilir. Ebeveynler olarak sadece bir sonraki adıma odaklanmanız yardımcı olacaktır. Şu anda yapabileceğiniz tek şey, hayatı gün ve gün yaşarak sorunlarla aşama aşama mücadele etmek.6
● Çocuğunuza zor şeyler yapmak zorunda kalmayacağına dair söz vermeyin.
Ebeveynlerin tedavi sürecinde yerine getiremeyecekleri sözler vermemeleri, özellikle küçük çocuklar için, önemlidir. Örneğin, çocuğunuza bir daha asla bu tedaviyi görmek zorunda kalmayacaklarını veya bu zor şeyi yaşamayacağını söylemekten kaçınmalısınız. Bunun yerine, çocuğunuza bir şeyin acıtabileceğini veya zor olabileceğini ancak bunun geçici olduğunu ve her adımda yanında olacağınızı söyleyebilirsiniz.5
● Hastaneye çocuğunuzun sevdiği eşyaları getirebilirsiniz.
Aileniz tedavi için hastanede kalmaya geliyorsa, evden çocuğunuza rahatlık hissi verecek oyuncaklar, battaniyeler gibi tanıdık eşyalar getirebilirler.5
● Bir rutine bağlı kalın.
Çocuklar ne bekleyeceklerini bilmek istedikleri için rutinleri severler, bu da kaygılarını azaltmaya yardımcı olur. İster evde ister hastanede bir rutin oluşturmak, çocuğunuzun fiziksel ve zihinsel sağlığı için faydalı olabilir.5
● Kardeşleri bilgilendirin ve sürece dahil edin.
Çocuklarınızla kardeşlerinin kanseri hakkında konuşun ve onlara tedavi sırasında neler beklenebileceğini söyleyin. Mümkünse, onları hastane ziyaretlerine dahil etmenin yollarını bulun. Evden uzaktaysanız, görüntülü sohbet, metin mesajları ve telefon görüşmeleri gibi yollarla bağlantı kurmalarını sağlayın.7
Çocuğunuzun yaşadığı kanser yolculuğunun ona özel olduğunu ve çocuğunuz için elinizden gelenin en iyisini yapabileceğinizi unutmayın. Bu süreçte ihtiyacınız olduğunda hem çevrenizden hem de uzmanlardan yardım almaktan çekinmeyin.8
Referanslar:
1) https://www.lls.org/support-resources/caregiver-support/when-your-child-has-cancer (Son erişim tarihi:12.01.2023)
2) https://www.cancer.org/cancer/cancer-in-children/finding-childhood-cancers-early.html (Son erişim tarihi:02.02.2023)
3) https://www.cancer.org/treatment/children-and-cancer/when-your-child-has-cancer/after-diagnosis/for-parents.html (Son erişim tarihi:12.01.2023)
4) https://www.caringbridge.org/resources/10-tips-for-parents-of-kids-with-cancer/ (Son erişim tarihi:12.01.2023)
5) https://health.choc.org/coping-with-a-childs-cancer-diagnosis-helpful-techniques-for-parents-kids-and-siblings/ (Son erişim tarihi:12.01.2023)
6) https://osinst.org/explaining-cancer-to-children/ (Son erişim tarihi: 15.11.2023)
7) https://www.cancer.gov/about-cancer/coping/caregiver-support/parents (Son erişim tarihi:12.01.2023)
8) https://www.healthychildren.org/English/health-issues/conditions/cancer/Pages/Childhood-Cancer-Coping-With-the-Diagnosis.aspx (Son erişim tarihi:12.01.2023)
İlginizi Çekebilecek Diğer Haberler
