Meme Kanseri Tanısıyla İlgili Aklınızdaki Sorular

Memedeki kitlenin kötü huylu ya da agresif olduğu nasıl anlaşılıyor?

Doktor tarafından yapılan fizik muayene, mamografi, meme ultrasonografisi, meme MR incelemesi gibi araçlar memedeki kitlenin iyi veya kötü huylu olabileceğine dair ön değerlendirme için gereklidir. Günümüz radyoloji teknolojileri memedeki kitlelerin kanser olup olmadığını büyük ölçüde gösterebilecek yeteneğe sahiptirler, ancak hiçbir radyolojik yöntem patolojik incelemeden daha üstün değildir.

Memedeki kitlenin kanserli olup olmadığını anlayabilecek tek kesin teşhis aracı patolojik inceleme yöntemi olan biyopsidir. Deneyimli bir meme patoloğunun inceleyeceği biyopsi sonucu verilen rapor tümörün biyolojik özelliklerini gösterebilecek tek doğru araçtır. Biyopsi dışında memede saptanan kitlenin kanser olduğunu gösterebilecek günümüzde başka bir araç yoktur. Yapılacak kalın iğne veya vakum biyopsiden elde edilen doku parçaları meme patoloğu tarafından bir takım özel işlemlerden geçirilerek, tümörün memenin hangi hücre tipinden köken aldığı, hücre çoğalma yeteneği, hücrenin östrojen ve progesteron hormonlarına duyarlılığı, HER2 veya diğer adıyla C-erbB2 varlığı gibi bir takım belirteçlerle tümörün tipi ve yapısı belirlenir. Memede saptanan bir kitlenin kısaca iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğunu gösterebilecek tek kesin yöntem biyopsidir.1

HER2 nedir?

HER2 (human epidermal growth factor 2), meme kanserinin gelişmesinde rol oynayan bir gendir. Diğer bir adı cerbB2’dir. Meme kanserlerinin %20 kadarında, hücreler fazla miktarda HER2 proteini üretir. Bu durum hücrelerin hızlı çoğaldığına ve agresif olduğuna işaret eder. Tüm patoloji raporlarında HER2 sonucunun mutlaka belirtilmesi gerekir. Bu sonucu belirlemek üzere farklı yöntemler geliştirilmiştir; bunların arasında IHK (immun-histokimya) boyaması, FISH (fluoresans in situ hibridizasyon), CISH (kromojenik in situ hibridizasyon), SISH (silver in situ hibridizasyon) isimli yöntemler bulunmaktadır. Örneğin hastalar IHK yöntemi ile değerlendirildiğinde ve sonuç 3 pozitif HER2 olduğunda ya da FISH, CISH veya SISH yöntemleri ile HER2 geni tespit edildiğinde, hastalara çoğu zaman kemoterapi ve her zaman HER2 proteinine yönelik hedefe yönelik (akıllı) ilaçlar önerilmektedir.1

Östrojen reseptörü (ER) / progesteron reseptörü (PR) nedir?

ER, östrojen hormonu reseptörü, PR ise progesteron hormonu reseptörü demektir. Östrojen ve progesteron kadınlarda yumurtalıklar tarafından salgılanan kadınlık hormonlarıdır. Bu hormonlara ait reseptörler vücuttaki çeşitli organ ve dokularında olduğu gibi çoğunlukla meme kanserlerindeki hücrelerde de bulunabilmektedir. Meme kanserinin gelişim mekanizmasında kadınlık hormonlarının bu reseptörler üzerinden kanserli hücrelerin çoğalmasını sağladığı bilinmektedir. Bu nedenle bu reseptörlerin meme kanserinde varlığı saptanması (ER ve/veya PR pozitif meme kanseri) tedavinin planlanması bakımından önemlidir.1

3'lü negatif kanser nedir?

Memedeki kanserli dokuda östrojen, progesteron ve HER2 (cerbB2) reseptörlerinin yer almaması durumudur. Tüm meme kanserlerinin yaklaşık %15-20’si bu şekilde tanımlanmaktadır. Bu tip tümörlerde genellikle ilk olarak tedaviye ilaç ile başlanmaktadır. İlk başta cerrahi tedavi uygulanabilse de hastalara erken evrede dahi kemoterapi tedavisi almaları önerilir.1

Meme kanseri tanısı aldıktan sonra hastaları neler beklemektedir?

Meme kanseri tanısı alındıktan sonra hastalığın evresi (erken / geç) ve kanserin alt tipi belirlenir. Bunlar hastalığın tedavisi için öncelikle ne yapılması gerektiğini belirleyen unsurlardır. Hastanın kendi özel durumları da tedaviyi belirleyen faktörler arasındadır. Örneğin var olan ek hastalıklar, başka hastalıklar için kullandığı ilaçlar, fiziksel kapasite, gebelik durumu vb gibi durumlar tedaviyi belirlemede göz önüne alınan durumlar arasındadır. Yine tedavi seçenekleri arasında seçim yaparken hastanın isteği mutlaka gözetilir. Hastalığın evrelendirilmesi için meme MR, koltukaltı ultrasonografik görüntüleme, tüm vücut tarama için çeşitli görüntüleme yöntemleri (Akciğer filmi, karaciğer ultrasonu, kemik sintigrafisi, PET/CT görüntüleme, gerekirse, belli yakınmaların olması durumunda, ek beyin MR görüntüleme gibi) istenebilir. Eğer tanı ince iğne biyopsisi ile konulmuş ve ileri evre kanser olarak düşünülüyorsa biyopsinin kalın iğne ile tekrarlanması gerekebilir. Bu biyopside elde edilen dokuya da immunohistokimyasal inceleme yapılarak kanserin alt tipi belirlenir. Bazı durumlarda koltuk altında şüpheli sıçrama bulgusu varsa koltuk altındaki lenf bezlerinden de biyopsi istenebilir. Daha sonra tüm veriler ışığında hastaya ilk olarak ilaç tedavisi (kemoterapi, akıllı ilaç, homon baskılayıcı tedavi) mi yoksa cerrahi tedavi mi uygulanacağına karar verilir. Hastaya uygulanabilecek cerrahi yöntemler konusunda da karar verilir. Burada hastanın uygun olması ve istemesi durumunda meme onarımlı mastektomi seçenekleri de göz önüne alınır ve gerekli plastik ve rekonstrüktif cerrahi konsültasyonu istenebilir. Hastada uzak metastaz yok ama ileri evre olması nedeni ile ilk olarak ilaç tedavisi ile başlanacaksa memedeki tümöral kitleye ve koltuk altındaki hastalıklı lenf bezine birer metalik klip bırakılabilir. Hastanın ciddi düzeyde ek hastalıkları varsa ilgili branşlardan gerekli konsültasyonlar istenir. Son olarak ameliyat için hazırlık açısından anestezi bölümünden hastanın incelenmesi ve hasta uygun ise ameliyat için hazırlıkların yapılması istenir. Ameliyat için hazırlanan hastada eğer meme koruyucu cerrahi planlanıyorsa ancak kitle ele gelmiyorsa, radyoloji ünitesinde kanserin olduğu bölgenin ya tel ya da radyoaktif madde ile işaretlenmesi yapılır.2,3

Paylaş: