Lösemi Tedavisinde Kemik İliği (Kök Hücre) Nakli

Kemik İliği (Kök Hücre) Nakli Nedir?

Kemik iliği Nakli;

Kemik iliğini sağlıklı hücrelerle değiştiren tıbbi bir tedavidir. Değiştirilen hücreler ya kişinin kendi vücudundan ya da bir donörden (verici) gelebilir.

Kemik iliği nakli aynı zamanda kök hücre nakli veya daha spesifik olarak hematopoietik kök hücre nakli olarak da adlandırılır. Kan ve bağışıklık sistemi hastalıklarını tedavi etmek için kullanılabilir.1

Kemik iliği nakli nasıl uygulanır?

Hastalara tedavi sırasında çok yüksek doz kemoterapi ve/veya radyoterapi uygulanarak lösemili hücrelerin öldürülmesi amaçlanır. Fakat bu sırada normal kan hücreleri de zarar görebilmektedir. Kemik iliğinin yeniden kan yapabilmesi için sağlıklı kök hücrelere ihtiyaçları vardır. Bu kök hücreler hastadan tedavi öncesinde özel işlemlerle toplanmakta (otolog kemik iliği nakli) ya da doku uyumu bulunan kardeşten veya akraba olmayan diğer kişilerden (allojenik kemik iliği nakli) sağlanabilmektedir. Geçmiş yıllarda kan kök hücreleri sağlıklı kişilerin kalça kemiğinden anestezi yardımıyla biyopsiye benzer şekilde alınırdı. Ancak son yıllarda bu hücreler bazı özel ilaçların yardımıyla kemik iliğinden kan dolaşımına çıkmaları sağlandıktan sonra, “aferez” olarak isimlendirilen özel bir yöntem ile damardan da kolayca alınmaya başlanmıştır.2

Hangi lösemi hastalarına kemik iliği nakli uygulanabilmektedir?

Akut Miyeloid Lösemi (AML):

Kemik iliği nakli tüm AML’li hastalarda önerilen bir tedavi şekli değildir. Ancak remisyon (iyileşme) sonrası hastalığı tekrar eden (nüks), remisyon tedavisinde yanıt alınamayan ve yüksek riskli grupta olan hastalar için doku uyumu bulunan vericisi varsa allojenik nakil yapılabilir.2

Nakil yapılan merkezin deneyimine göre orta riskli hastalarda da allojenik kemik iliği nakli yapılabilir. Son yıllarda, bu grup hastalarda özellikle FLT3 isimli bir genin mutasyonu (FLT3 +) mevcut ise kök hücre nakli uygulanabilmektedir.2

Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL):

ALL tanısı alan her hastaya kemik iliği nakli önerilmemek ile birlikte, hastalığı tekrar eden (nüks), remisyon tedavisine yanıt alınamayan ve yüksek riski (9-22 kromozom bozukluğu olan, remisyona geç giren lökosit sayısı çok yüksek olan) olan hastalara allojenik kemik iliği nakli uygulanabilmektedir.3

Kronik Miyeloid Lösemi (KML):

KML tedavisine yanıt vermeyen, tedavi süreçlerine uyum sağlamayan hastalarda ya da hastalığı ileri evrelere geçen kişilere kemik iliği nakli uygulanabilmektedir. Bunun dışında hekimler tarafından belirlenen bazı gerekçeler olduğu durumlarda uygulanması zorunlu olabileceği gibi, bu işlem için olumlu özellikleri olan bir grup hastada da kemik iliği nakli en uygun tedavi olabilmektedir.4

Kronik Lenfositer Lösemi(KLL):

Kemik iliği nakli, yavaş ilerleyen KLL hastalarında veya ileri yaştaki hastalarda yüksek tedavi riskine sahip olduğu için tercih edilmeyen bir yöntemdir. Fakat hızlı ilerleyen hastalığı bulunan, 55 yaşının altında seçilmiş bir kısım KLL hastasında doku uyumu uygun kardeşleri varsa uygulanabilecek tedavi yaklaşımlarından biri kemik iliği nakli olabilmektedir.5

Paylaş: