Kanser Tedavisi Kararında Yardımcı 5 Adım
Kanser tanısı aldıktan sonra tedavi süreci başlar. Bu süreçte, endişe duymak, alışkın olmadığınız ifadelerle karşılaşmak ve peşinizi bırakmayan aciliyet duygusu gibi karmaşık duygular hissetmeniz normaldir. Doktorunuzla beraber alacağınız kararlar size özeldir ve bu süreçte seçimleriniz konusunda kendinizi rahat hissetmeniz gerekir. Karar vermeye nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız, aşağıdaki adımlar size yardımcı olabilir.1
1. Kanser teşhisinizi anlayın.
Tedavi planları kanserin tipine ve evresine bağlı olarak değişir. Bu nedenle, teşhisiniz hakkında mümkün olduğunca çok şey öğrenmeye çalışın. Doktorunuza aklınıza gelen tüm soruları sorabilir, tanınız ve tedavi sürecine ait bilgi alabilirsiniz. Ek olarak internetten araştırma yapmak istiyorsanız, bilgiyi hangi kaynaktan aldığınıza dikkat etmelisiniz. İnternetteki birçok site korkutucu, yanlış ya da yanıltıcı olabilir; kaynağınızın güvenilir olduğundan emin olun.2
2. Kanser tedavisi için seçeneklerinizi öğrenin.
Tedavi seçenekleriniz hakkında doktorunuzla konuşun. Tedavi planınız, kanserin özelliklerine, nerede olduğuna, yayılma derecesine ve genel sağlığınıza göre değişiklik gösterecektir. Doktorunuzla konuşurken, tüm seçenekleri öğrendiğinizden ve doktorunuzun anlattıklarını anladığınızdan emin olun.2
Tedavi seçenekleri hakkında daha çok bilgi için tedavi yöntemleri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
3. Kanser tedavisi sürecini anladığınızdan emin olun.
Farklı tedavi protokollerinin farklı faydaları ve riskleri olabilir Doktorunuzla olası tedavi seçenekleri hakkında konuşabilirsiniz:3
•Tedavilerin yan etkilerini anlamak için zaman ayırın. Doktorunuz size yan etkileri ve bu yan etkileri ne sıklıkla ve nasıl bir yoğunlukta yaşayacağınızı açıklayabilir, yan etkileri nasıl yöneteceğinize dair sizi yönlendirebilir.
•Günlük yaşantınızın tedaviden nasıl etkileyeceğini düşünün. Tedavi için gideceğiniz merkezin evinize uzaklığı, tedavi sıklığı, işteki görevlerinizi nasıl devam ettireceğiniz, ev düzeniniz gibi birçok konuyu bir arada değerlendirmeniz gerekebilir.
•Tedavilerin getireceği fazladan maliyeti göz önünde bulundurmanız ve buna göre bir planlama yapmanız gerekebilir.
•Başka sağlık sorunlarınız varsa, tedavinin diğer rahatsızlıklarınızı nasıl etkileyeceğini doktorunuza sorun.
4. Doktorunuzla iletişim kurun.
Doktorunuzla kuracağınız etkili iletişim, planlamanızı doğru yapmak için ihtiyaç duyduğunuz bilgileri almanın en iyi yoludur. Doktorunuzla iletişiminizi kolaylaştırmak için şunları deneyin:3
•Anlamadığınız her konuyu doktorunuza çekinmeden sorun.
•Sormak istediğiniz soruları, unutmamak adına, doktor randevusu öncesinde bir liste haline getirin.
•Doktorunuzun size söylediklerini not alarak takip etmeye çalışın ya da doktorunuzun da iznini alarak ses kaydı alın. Böylece aklınıza takılan ya da anlamadığınız noktaları daha sonra tekrar dinleyebilir ya da okuyabilirsiniz.
•Doktorunuzun söylediklerini takip etmesi için yanınızda bir yakınınızı doktor görüşmenize getirebilirsiniz.
•Tıbbi kayıtlarınızı düzenli bir şekilde saklayın ve randevularınızda yanınızda getirin.
5. Kanser tedaviniz hakkında kararlar alırken acele etmeyin, kısa süreli de olsa kendinizi dinleyin.
Kanser teşhisi sonrası tedaviye başlamak için çok hızlı karar vermeniz gerekebilir ya da seçeneklerinizi daha uzun değerlendirmeye yetecek kadar zamanınız olabilir. Her iki durumda da sakin olun, kendize zaman tanıyın ve aşağıdaki noktaları göz önünde bulundurun:3
•Doktorunuza tedaviye başlamak için ne kadar zamanınız olduğunu sorun.
•Bir tedaviye başlanmış olması tedavinin değiştirilemeyeceği ya da sizin koşullarınıza daha uygun hale getirilemeyeceği anlamına gelmez. Doktorunuzla beraber önünüzdeki olası diğer olası seçenekleri konuşabilir; tedavinizi değiştirmek isteme sebepleriniz konusunda, örneğin ortaya çıkan yan etkiler nedeniyle tedaviyi değiştirmek yerine yan etkilerin daha iyi yönetimi gibi, hekiminizden destek isteyebilirsiniz. Tedavi ile ilgili aklınıza takılan tüm şüpheleri ve düşüncelerinizi mutlaka doktorunuzla paylaşın.
•İkinci bir görüş almak istiyorsanız doktorunuzu gücendirmekten korkmayın. Doktorunuz, hayatınızla ilgili böyle büyük bir kararla başbaşa kaldığınızda ikinci bir görüşe ihtiyaç duymanızı anlayışla karşılayacaktır. İkinci bir görüş alma sürecinde tedavinin geç kalmaması için karar verme sürecinin çok fazla uzamamasına özen gösterin.
Doktorunuzla beraber tedavi sürecine dahil olmak, huzurlu ve kontrollü hissetmenize ve enerjinizi en önemli şey olan sağlığınıza yoğunlaştırmanıza yardımcı olabilir.3
Referanslar:
1) https://www.cancer.net/navigating-cancer-care/how-cancer-treated/making-decisions-about-cancer-treatment (Son erişim tarihi: 15.06.2022)
2https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/planning-managing/making-decisions.html (Son erişim tarihi: 15.06.2022)
3)https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cancer/in-depth/cancer-treatment/art-20047350 (Son erişim tarihi: 15.06.2022))