Düzenli Meme Kanseri Taramaları Neden Önemli?

Düzenli Meme Kanseri Taramaları Neden Önemli?

Meme kanseri taraması nedir?

Tarama, herhangi bir semptomu olmayan kişilerde bir hastalığı saptamak için kullanılan testler ve muayeneleri ifade eder. Meme kanseri tarama testleri ile daha kanser bulguları ortaya çıkmamışken kanserin erken dönemde teşhis etmesi hedeflenir. Küçük boyutlu ve çevre dokulara veya organlara yayılmamış erken dönemde saptanan meme kanserinin, başarılı bir şekilde tedavi edilme şansı daha yüksektir.1

Kimler meme kanseri açısından taranmalıdır?

Tüm kadınlara 20 yaşından sonra ayda bir kez kendi kendine meme muayenesi (KKMM) ve yılda bir kez doktor kontrolünde klinik meme muayenesi,  50 yaşından sonra ise bunlara ek olarak 2 yılda bir mamografi çekilmesi önerilmektedir.2

  • Ailemde meme kanseri yok, meme kanseri taraması yaptırmalı mıyım?

Ailenizde meme kanseri geçmişi olsun ya da olmasın 20 yaşından sonra tüm kadınlar için meme kanseri taramaları önerilmektedir. Eğer ailenizde meme kanseri geçmişi varsa doktorunuzun önerisiyle taramaların sıklığı ya da tarama yöntemi değişebilir.3

  • Meme kanseri semptomum yok yine de meme kanseri taraması yaptırmalı mıyım?

Meme kanseri için tarama testlerinde,  kanser semptomları ortaya çıkmadan önce kanseri tespit etmek amaçlanır. Semptomların olmaması kanser olduğu ya da olmadığı anlamına gelmez, bu nedenle düzenli meme kanseri taramalarını yaptırmak önemlidir.4

Ülkemizde meme kanseri tarama protokolü nasıldır?

Ulusal kanser tarama programı önerilerine göre ülkemizde uygulanan meme kanseri taramaları aşağıdaki gibidir;2

20 yaş ve üzeri meme kanseri taraması yöntemleri: 

• Ayda bir kendi kendine meme muayenesi (KKMM)

• 2 yılda bir doktor kontrolünde klinik meme muayenesi


40-69 yaş arası meme kanseri taraması yöntemleri:

• Ayda bir kendi kendine meme muayenesi (KKMM)

• Yılda bir doktor kontrolünde klinik meme muayenesi

• 2 yılda bir mamografi çekimi

 

Meme Kanseri taramasının faydaları nelerdir?

Meme kanseri taramaları ile kanser, erken evrede teşhis edilebilir ve başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Bununla birlikte aşağıdaki gibi birçok faydası da bulunmaktadır.5

Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM)

Kendi kendine meme muayenesi; kendi vücudunun farkına varmaya, memelerin normal görünümünü ve hissini anlamaya yardımcı olur. Böylece memede ortaya çıkabilecek herhangi bir değişiklik hızla fark edilir. Memede ortaya çıkan anormal bir görünüm, ele gelen bir kitle, memelerden birinin diğerinden farklı görünmeye başlaması gibi bir durum saptandığında doktorunuzla iletişime geçmeniz olası bir meme kanserinin erken tanısı için önemlidir.5

Araştırmalar kendi kendine meme muayenesinin (KKMM), özellikle meme kanseri geliştirme riski ortalamanın üzerinde olan genç kadınlarda, kanseri erken aşamada fark etmenin önemli bir yolu olabileceğini göstermiştir.6

Kendi kendine meme muayenesinden (KKMM) nasıl faydalanabilirsiniz?

• Kendi kendine meme muayenesini (KKMM) aylık rutininiz haline getirin. Kendi kendine meme muayenesi düzenli yapıldığında, memedeki herhangi bir değişikliğin fark edilmesi kolaylaşır. Adet dönemi bittikten birkaç gün sonra ya da artık adet görülmüyorsa, ayın ilk veya son günü gibi hatırlaması kolay bir gün seçilerek aylık rutin kendi kendine meme muayenesi yapılabilir.6

• Kendi kendine meme muayenesi ile (KKMM) memedeki farklı dokuları tanıyın. Memenin farklı bölgelerinde farklı tip dokular yer alabilir. Örneğin koltuk altına yakın üst, dış bölge, belirgin yumrulara ve tümseklere sahip olma eğilimindedir. Memenin alt yarısı kumlu veya çakıllı bir plaj gibi hissedilebilir. Meme ucunun altındaki alan, büyük taneler topluluğu gibi hissedilebilir. İleride ortaya çıkabilecek bir değişikliği doğru şekilde yorumlayabilmek için bu hisleri tanımak önemlidir.6

• Kendi kendinize meme muayenenizin (KMMM) bulgularını kaydettiğiniz bir günlük başlatın. Bu günlüğü memenin küçük bir haritası gibi düşünebilirsiniz. Örneğin hangi bölgede yumru veya düzensizlik hissettiğiniz hakkında notlar alabilirsiniz. Böylece sizin için “normal” olanı aydan aya hatırlamanız kolaylaşabilir.6

 

Kendi kendine meme muayenesi (KKMM) sonrasında doktorunuzla ne zaman iletişime geçmelisiniz?

Çoğu kadın memelerinde yumrular veya başka değişiklikler bulur, ancak bunların bazıları adet döngüsünde meydana gelen normal değişikliklerdir. Ayrıca yaşlandıkça memenin dokusu ve verdiği his değişebilir.  Bu bulguların çoğu normal kabul edilmekle birlikte aşağıdaki durumlarda muhakkak bir uzmana başvurulmalıdır:5

• Koltuk altının yakınında sert bir yumru veya düğüm hissi
• Çevreleyen dokudan farklı olarak kalınlaşma veya belirgin dolgunluk dahil, memenin görünümünde veya hissinde değişiklik
• Meme derisinde gamze, buruşma, çıkıntı gibi farklı dokuların oluşması
• Meme ucunun içeri doğru çökmesi
• Kızarıklık, sıcaklık, şişme veya ağrı hissi
• Kaşıntı, pullu görünüm, yaralar veya döküntüler
• Kanlı meme başı akıntısı
• Kendi Kendine Meme Muayenesi hakkında daha fazla bilgi ve nasıl yapabileceğinizi uygulamalı olarak öğrenmek için Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM) sayfamızı ziyaret edebilirsiniz. 

 

Mamografi

Mamografi nedir?

Mamografi, meme dokusunun röntgeninin çekilmesidir. Mamogram makinesinde, dokuyu birbirinden ayırmak için memeyi sıkıştıran ve düzleştiren 2 plaka bulunur. Bu sistem, daha kaliteli bir görüntü sağlar ve daha az radyasyon kullanılmasına izin verir. 7

Mamografi, meme kanserine dair hiçbir semptomu olmayan kadınlara tarama amaçlı veya semptomu ve kanseri şüphesi olan kadınlara tanı amaçlı uygulanabilir. Bu yöntemin taramada kullanılması sayesinde, meme kanseri küçük boyutlardayken ve daha hiçbir semptom vermemişken bile tespit edilebilir.7

 

Düzenli mamografi çektirmenin faydaları nelerdir?

• Mamografi meme kanserini önlemez ancak meme kanserini mümkün olduğunca erken bularak hayat kurtarabilir.
Meme kanserini erken bulmak, kansere bağlı hayat kaybı riskini %25-30 veya daha fazla azaltır.8
• Hızlı ve acısız bir işlemdir.
Mamografi yaklaşık 20 dakika sürer ve çoğu kadın için rahatsızlık minimum düzeydedir.8
• Güvenlidir.
• Mamografide, akciğerler veya kemikler gibi vücudun diğer bölümlerine bakmak için yapılan röntgenlerden daha düşük dozda x-ışınları kullanılır, bu nedenle güvenli bir yöntemdir.7,8

 

Meme ultrasonu tarama için kullanılabilir mi?

Ultrason, meme kanseri için rutin bir tarama testi olarak kullanılmaz. Ancak memedeki kitleler (özellikle hissedilebilen ancak mamogramda görülmeyenler) gibi bazı meme değişikliklerine bakmak için yararlı olabilir ve doktorunuz ihtiyaç duyarsa uygulayabilir.9

Meme kanseri diğer kanser türlerinde olduğu gibi erken evrelerde belirti göstermeyebilir, belirtiler ortaya çıktığında kanser ilerlemiş olabilir. Bu nedenle belirtilerin çıkmasını beklemeden tarama programları dahilinde düzenli taramaların yapılması tedavi başarısını artırmak için büyük önem taşır.2

Meme kanseri hakkında daha fazla bilgi için A’dan Z’ye Meme Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Referanslar: 

1) https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/screening-tests-and-early-detection/american-cancer-society-recommendations-for-the-early-detection-of-breast-cancer.html (Son erişim tarihi: 19.09.2022)
2) https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-turleri/kanser-turleri/meme-kanseri.html  (Son erişim tarihi: 19.09.2022)
3) https://www.cdc.gov/genomics/disease/breast_ovarian_cancer/risk_categories.html (Son erişim tarihi: 30.09.2022)
4) https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/screening-tests-and-early-detection/american-cancer-society-recommendations-for-the-early-detection-of-breast-cancer.html (Son erişim tarihi: 30.09.2022)
5) https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/breast-exam/about/pac-20393237 (Son erişim tarihi: 19.09.2022)
6) https://www.breastcancer.org/screening-testing/breast-self-exam-bse (Son erişim tarihi: 19.09.2022)
7) https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/screening-tests-and-early-detection/mammograms/mammogram-basics.html (Son erişim tarihi: 19.09.2022)
8) https://www.breastcancer.org/screening-testing/mammograms/benefits-risks (Son erişim tarihi: 19.09.2022)
9) https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/screening-tests-and-early-detection/breast-ultrasound.html  (Son erişim tarihi: 30.09.2022)