Yaşa ve Kanser Çeşitlerine Göre Kanser Taramaları

Yaşa ve Kanser Çeşitlerine Göre Kanser Taramaları

Kanser taraması nedir?

Kanser taramaları, hiçbir semptomu olmayan kişilerde kanseri tespit etmek için kullanılan test ve görüntüleme yöntemleridir. Düzenli taramalar ile kanser; erken dönemde, daha küçük boyutta ve farklı organlara yayılmamış iken saptanabilir ve başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.1Kendi yaşınıza uygun kanser tarama programlarını aşağıda bulabilirsiniz.

21-29 Yaş

Kolorektal (Bağırsak) Kanser Taraması

Bu yaş aralığında kolorektal kanser genellikle görülmez. Doktorunuz aile geçmişiniz, genetik değişiklikler veya diğer faktörleri birlikte inceleyerek kolorektal kanseri riskinizin artmış olup olmadığını değerlendirebilir. Eğer kanser riskinizi artıran bir durum yoksa, kanser taramalarını yaptırmanız gerekmez. Bununla birlikte yüksek risk altındaysanız, taramalara ne zaman başlamanız gerektiği ve hangi testleri ne sıklıkla uygulamanız gerektiği konusunda doktorunuz sizi yönlendirecektir.1

Kolorektal kanser hakkında daha fazla bilgi için A’dan Z’ye Kolorektal (Kolon ve Rektum Kanseri) Kanser sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Meme Kanseri Taraması

Genç yaşlı tüm kadınlar memelerinin normalini bilmeli; görünümde, dokunulduğunda verdiği histe herhangi bir değişiklik fark ettiğinde bunu zaman kaybetmeden doktoruna bildirmelidir.1Sağlık Bakanlığı önerilerine göre kadınlar, 20 yaşından sonra ayda bir kere kendi kendine meme muayenesi yapmalı ve 2 yılda bir klinik meme muayenesi için sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.4

Kendi kendine meme muayenesini (KKMM) sayfamızı ziyaret ederek nasıl yapıldığını öğrenebilirsiniz.

Meme kanseri hakkında daha fazla bilgi için  A’dan Z’ye Meme Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Taraması

Sağlık Bakanlığı önerilerine göre, bu yaş aralığında rahim ağzı kanseri taramalarına başlamaya gerek yoktur.2 Bununla birlikte henüz HPV (insan papilloma virüsü) aşısı olmamış kadınların, doktorlarına danışarak HPV aşısı olmaları önerilir.3

Rahim ağzı kanseri hakkında daha fazla bilgi için A’dan Z’ye Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

30-39 Yaş

Kolorektal (Bağırsak) Kanseri Taraması

Bu yaş aralığında kolorektal kanser genellikle görülmez. Doktorunuz aile geçmişiniz, genetik değişiklikler veya diğer faktörleri birlikte inceleyerek kolorektal kanser riskinizin artmış olup olmadığını değerlendirebilir. Eğer kanser riskinizi artıran bir durum yoksa, kanser taramalarını yaptırmanız gerekmez. Bununla birlikte yüksek risk altındaysanız, taramalara ne zaman başlamanız gerektiği ve hangi testleri ne sıklıkla uygulamanız gerektiği konusunda doktorunuz sizi yönlendirecektir.1

Kolorektal kanser hakkında daha fazla bilgi için A’dan Z’ye Kolorektal (Kolon ve Rektum Kanseri) Kanser sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Meme Kanseri Taraması

Sağlık Bakanlığı önerilerine göre bu yaş aralığında, her ay düzenli olarak kendi kendine meme muayenenenizi (KKMM) yapmanız ve her 2 yılda bir sağlık kuruluşuna başvurarak klinik meme muayenesi yaptırmanız gerekmektedir.2 Meme dokusunda, görüntüsünde ya da dokunulduğunda verdiği histe herhangi bir değişiklik fark ettiğinizde zaman kaybetmeden doktorunuza danışmanız önemlidir.4

Kendi kendine meme muayenesini (KKMM) sayfamızı ziyaret ederek nasıl yapıldığını öğrenebilirsiniz.

Meme kanseri hakkında daha fazla bilgi için  A’dan Z’ye Meme Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Taraması

Sağlık Bakanlığı önerileri doğrultusunda, 30 yaşından itibaren her kadın 5 yılda bir HIV-DNA ve Smear testi yaptırmalıdır.2 Henüz HPV (insan papilloma virüsü) aşısı yaptırmayan kadınlar da bu yaş aralığında doktorlarına danışarak aşı yaptırabilirler.3 

Rahim ağzı kanseri hakkında daha fazla bilgi için A’dan Z’ye Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

40-49 Yaş

Kolorektal (Bağırsak) Kanseri Taraması

Ailesinde kalın bağırsak polipleri, kalın bağırsak kanseri, Crohn hastalığı, ülseratif kolit, kalıtsal polipozis/polipozis dışı sendrom öyküsü olan kişiler, 40 yaşından itibaren kolorektal kanser taramalarına başlayabilir. Ancak bunlar gibi kanser riskinizi artıran bir durum olmadığında taramalara başlamak için 50 yaşını beklemeniz önerilir. Doktorunuza danışarak risk düzeyinizi öğrenebilir, yüksek risk taşıyorsanız taramaya ne zaman ve hangi yöntemle başlamanız gerektiği konusunda bilgi alabilirsiniz.3 

Kolorektal kanser hakkında daha fazla bilgi için A’dan Z’ye Kolorektal (Kolon ve Rektum Kanseri) Kanser sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Meme Kanseri Taraması

40 yaşından itibaren tüm kadınların mamografi çektirmesi önemlidir. Sağlık Bakanlığı önerilerine göre ayda bir kendi kendine meme muayenesi, yılda bir sağlık kuruluşunda meme muayenesi ve 2 yılda bir mamografi yaptırılması gerekmektedir.2 Özellikle kendi kendine meme muayenesi sırasında memenin görüntüsünde, dokusunda ya da verdiği histe herhangi bir değişiklik fark edildiğinde vakit kaybetmeden bir uzmana danışılmalıdır.6 

Kendi kendine meme muayenesini (KKMM) sayfamızı ziyaret ederek nasıl yapıldığını öğrenebilirsiniz.

Meme kanseri hakkında daha fazla bilgi için  A’dan Z’ye Meme Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Taraması

Bu yaş aralığındaki kadınların her 5 yılda bir HIV-DNA ve Smear testi yaptırmaları gerekmektedir.2 Bununla birlikte henüz HPV (insan papilloma virüsü) aşısı yaptırmamış kişiler 45 yaşına kadar doktorlarına danışarak aşı olabilirler.3 

Rahim ağzı kanseri hakkında daha fazla bilgi için A’dan Z’ye Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Prostat Kanseri Taraması

Birinci derece akrabasında prostat kanseri görülen erkekler prostat kanseri açısından yüksek riskli kabul edilir. Bu kişilerin 40 yaşından itibaren üroloji uzmanına düzenli olarak muayene olmaları ve kan vererek prostat spesifik antijen (PSA) testi yaptırmaları önerilmektedir.7

50-64 Yaş

Kolorektal (Bağırsak) Kanser Taraması

50 yaşından itibaren her kadın ve erkeğin 2 yılda bir dışkıda gizli kan testi ve 10 yılda bir kolonoskopi yaptırması önerilmektedir.2Ailesinde kalın bağırsak polipleri, kalın bağırsak kanseri, Crohn hastalığı, ülseratif kolit veya kalıtsal polipozis/polipozis dışı sendrom öyküsü olan kişiler yüksek riskli kabul edilir ve 40 yaşından itibaren tarama yaptırmaya başlamalıdır.5

Kolorektal kanser hakkında daha fazla bilgi için A’dan Z’ye Kolorektal (Kolon ve Rektum Kanseri) Kanser sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Akciğer Kanseri Taraması

Ülkemizde akciğer kanserinde standart bir tarama programı yoktur. Bununla birlikte Amerika Birleşik Devletleri’nde, sigara geçmişi olan 55 yaş üzeri kişilerin, sigara içmeyi son 15 yıl içerisinde bırakmış kişilerin ve aktif olarak sigara içenlerin düşük doz tomografi ile akciğer kanseri açısından taranması önerilmektedir.9Sigara içme öykünüz varsa, yıllık düşük doz BT ile tarama yapılmasının gerekip gerekmediği konusunda doktorunuza danışabilir, doktorunuzun gerekli görmesi durumunda tarama yaptırabilirsiniz.10

Akciğer kanseri hakkında daha fazla bilgi için  A’dan Z’ye Akciğer Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Meme Kanseri Taraması

Sağlık Bakanlığı önerilerine göre 40-69 yaş aralığındaki kadınlar, meme kanserinin erken tanısı için her ay düzenli olarak kendi kendine meme muayenesi yapmalı, yılda bir sağlık kuruluşunda meme muayenesi yaptırmalı ve 2 yılda bir mamografi çektirmelidir.2 Memenin normal görüntüsünü, meme dokusunun dokunulduğunda verdiği hissi bilmek ve herhangi bir değişiklik fark edildiğinde vakit kaybetmeden sağlık uzmanına bildirmek önemlidir.9 

Kendi kendine meme muayenesini (KKMM) sayfamızı ziyaret ederek nasıl yapıldığını öğrenebilirsiniz.

Meme kanseri hakkında daha fazla bilgi için  A’dan Z’ye Meme Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

 

Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Taraması

Bu yaş aralığındaki kadınlar, 5 yılda bir HIV-DNA ve Smear testi yaptırmalıdır.2 

Rahim ağzı kanseri hakkında daha fazla bilgi için A’dan Z’ye Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Prostat Kanseri Taraması

Erkekler 50 yaşından itibaren düzenli olarak üroloji hekimine giderek prostat muayenesi olmalı ve kanda prostat spesifik antijen (PSA) testine bakılmalıdır.7

65 Yaş ve Üzeri

Kolorektal (Bağırsak) Kanser Taraması

70 yaşına kadar 2 yılda bir dışkıda gizli kan testi ve 10 yılda bir kolonoskopi ile kolorektal kanseri taraması yaptırılması önemlidir.2Daha sonraki yaşlarda taramaya devam etmenin kişi için uygun olup olmadığı konusunda bir uzmana danışmak gerekir.10

Kolorektal kanser hakkında daha fazla bilgi için A’dan Z’ye Kolorektal (Kolon ve Rektum Kanseri) Kanser sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Akciğer Kanseri Taraması

Ülkemizde akciğer kanserinde standart bir tarama programı yoktur. Bununla birlikte Amerika Birleşik Devletleri’nde, sigara geçmişi olan 55 yaş üzeri kişilerin, sigara içmeyi son 15 yıl içerisinde bırakmış kişilerin ve aktif olarak sigara içenlerin düşük doz tomografi ile akciğer kanseri açısından taranması önerilmektedir.9Sigara içme öykünüz varsa, yıllık düşük doz BT ile tarama yapılmasının gerekip gerekmediği konusunda doktorunuza danışabilir, doktorunuzun gerekli görmesi durumunda tarama yaptırabilirsiniz.10

Akciğer kanseri hakkında daha fazla bilgi için  A’dan Z’ye Akciğer Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Meme Kanseri Taraması

Sağlık Bakanlığı önerilerine göre 69 yaşına kadar tüm kadınlar, ayda bir kere kendi kendine meme muayenesi yapmalı, yılda bir sağlık kuruluşuna giderek meme muayenesi yaptırmalı ve her 2 yılda bir mamografi çektirmelidir.2 Meme kanseri riskiniz ortalamanın üzerindeyse ileriki dönemlerde ihtiyacınız olabilecek tarama yöntemleri ve testler için doktorunuza danışabilirsiniz.10 

Kendi kendine meme muayenesini (KKMM) sayfamızı ziyaret ederek nasıl yapıldığını öğrenebilirsiniz.

Meme kanseri hakkında daha fazla bilgi için  A’dan Z’ye Meme Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Taraması

Son 10 yılda normal sonuçlarla düzenli rahim ağzı kanseri testi yaptırdıysanız, 65 yaşından sonra tarama yapılmasına gerek yoktur. Bununla birlikte ciddi bir rahim ağzı kanseri geçmişi olan kişiler, bu teşhisten sonra 25 yıl boyunca testlere devam etmelidir.10 

Rahim ağzı kanseri hakkında daha fazla bilgi için A’dan Z’ye Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Prostat Kanseri Taraması

Prostat kanseri testi hakkında karar verirken tek başına yaş değil, genel sağlık durumu önemlidir. 65 yaşından sonra taramaya devam edip etmeme konusunda doktorunuza danışmanız gerekmektedir.10

Ülkemizde rahim ağzı, meme ve kolorektal kanseri taramaları ücretsiz olarak Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM), Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM), Toplum Sağlığı Merkezlerinde (TSM) ve Sağlıklı Hayat Merkezlerinde (SHM) yapılmaktadır.

Diğer kanserden korunma yöntemleri hakkında bilgi almak için korunma sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Referanslar: 

1) https://www.cancer.org/healthy/find-cancer-early/screening-recommendations-by-age.html#21-29 (Son erişim tarihi: 13.01.2023)

2) https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-taramalari (Son erişim tarihi: 13.01.2023)

3) https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/hpv/hcp/recommendations.html (Son erişim tarihi: 13.01.2023)

4) https://www.cancer.org/healthy/find-cancer-early/screening-recommendations-by-age.html#30-39 (Son erişim tarihi: 13.01.2023)

5) https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-turleri/kanser-turleri/kal%C4%B1n-ba%C4%9F%C4%B1rsak-kanseri-kolorektal-kanser.html (Son erişim tarihi: 13.01.2023

6) https://www.cancer.org/healthy/find-cancer-early/screening-recommendations-by-age.html#40-49 (Son erişim tarihi: 16.01.2023)

7)https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-turleri/kanser-turleri/prostat-kanseri.html (Son erişim tarihi: 16.01.2023)

8) https://www.cancer.gov/types/lung/patient/lung-screening-pdq (Son erişim tarihi: 16.01.2023)

9) https://www.cancer.org/healthy/find-cancer-early/screening-recommendations-by-age.html#50-64 (Son erişim tarihi: 16.01.2023)

10) https://www.cancer.org/healthy/find-cancer-early/screening-recommendations-by-age.html#65_or_older (Son erişim tarihi: 16.01.2023)