Vücutta Morarma Kanser İşareti Mi? Morarma Nedenleri Nedir?
Morarma, cilt altında meydana gelen ve cilt yüzeyinde gözle görülür şekilde siyah, mavi veya mor izlerin oluşmasına neden olan kanamalardır. Vücudun yaralanmaya karşı doğal tepkisi olduğundan morarma konusunda çoğu zaman endişelenmenize gerek yoktur. Ancak lösemiye bağlı morarmalar görünüş olarak sıradan morarmalara benzediğinden kolaylıkla göz ardı edilebilir. Normal ve olağan dışı morarma arasındaki farkı bilmek, löseminin erken teşhisinin anahtarı olabilir.1
Vücutta Morarma Nedir ve Nedenleri Nelerdir?
Vücudumuzu bir yere çarptığımızda ya da sert bir darbe aldığımızda cilt altındaki ince kan damarları zarar görebilir ve cilt yüzeyinin altında kan birikebilir, bu durumda cildimizde morluk oluşabilir. Morluk ilk oluştuğunda, yeni biriken kan, morluğun pembe veya kırmızı görünmesine neden olur. Sonraki birkaç hafta içinde vücut doğal olarak kanı parçalar ve emer, yani morluk azaldıkça renkleri değişir. Bu normal iyileşme sürecinin bir parçasıdır.2
Darbelerin yanı sıra cilt morarmasının birçok farklı sebebi olabilir, bunların hepsi ciddi durum olarak değerlendirilmez ve bazı morluklar zaman içerisinde kendi kendine iyileşebilir.2 Peki morarmalar ne zaman ciddi bir durumu işaret eder?
● Ciltte morarmalar yaşınızdan kaynaklanabilir.
Cildin daha kolay morarması yaşla birlikte sık görülür. İnsanlar yaşlandıkça cilt incelir ve kan damarlarının yaralanmaya karşı korunmasına yardımcı olan koruyucu yağ tabakasının bir kısmını kaybeder. Bu durum en küçük darbelerde bile daha kolay morarmaya neden olabilir, bu morlukların çoğu zararsızdır ve tedavi edilmeden geçer. Ayrıca, özellikle kadınlar erkeklere göre cilt morarmalarına daha yatkındır.3
● Kullandığınız ilaçlar cilt morarmalarına zemin hazırlayabilir.
Bazı hormon ilaçları, kanın pıhtılaşmasını engelleyen ya da kanı sulandıran bazı ilaçlar ince damarları daha hassas hale getirerek morlukların artmasına ya da daha belirgin ve büyük olmasına neden olabilir. Herhangi bir ilaç kullanmaya başladığınızda vücudunuzda morlukların arttığını gözlemliyorsanız doktorunuza bilgi vermeyi unutmayın.4
● Cilt morlukları kan kanserinin belirtilerinden biri olabilir.
Cilt morlukları kan kanserlerinin belirtilerinden biri olarak görülür, bu tür kanserlerde morarma, kemik iliğindeki sağlıklı kan hücrelerinin eksikliğinden kaynaklanır. Kemik iliği, bazı kemiklerinizin merkezinde bulunan süngerimsi bir dokudur. Çeşitli kan hücrelerine dönüşen kök hücreleri içerir. Kan kanserinde kemik iliği aşırı miktarda anormal veya kanserli beyaz kan hücresi üretmeye başlar. Bu kanserli hücreler sonunda birikir ve kemik iliğinde normal kan hücrelerinin üretilmesini engeller.5
Hızla çoğalabilen kanserli kan hücreleri, kanın pıhtılaşmasını sağlayan trombosit hücrelerinin de üretimini engelleyebilir. Bu durum kanamayı durduracak kadar trombosit hücresi üretilmemesine ve ciltte morlukların artmasına neden olabilir.5
Vücutta Morarma Görüldüğünde Nelere Dikkat Edilmeli?
● Vücudunuzda kendiliğinden ya da alışılmadık yerlerde ortaya çıkan morlukları ciddiye alın.
Örneğin yataktan kalkarken kolumuzu bir yere çarparız ve bu sık sık tekrarladığı için artık kolumuzda hangi bölgenin darbeye bağlı morardığını anlayabiliriz. Ancak sırt gibi daha alışılmadık yerlerde, bacaklarda ve ellerde darbeye bağlı olmayan açıklanamayan morluklar fark ederseniz, bir uzmana başvurmanız önemlidir. Ayrıca, çocukların kalçalarında, yüzlerinde, kulaklarında, göğüslerinde veya kafalarında darbeye bağlı olmayan morluklar oluşması olağandışı olarak sınıflandırılır, çocuğunuzda açıklanamayan morluklar görürseniz mutlaka doktorunuza danışın.6
● Kan kanserinden kaynaklanan morluklar normal morluklardan farklı görünebilir.
Kan kanserinin belirtisi olabilecek morluklar normal morluklara göre çok daha koyu kırmızı veya mora yakın renkte olabilirler ve düzensiz şekillere sahip olabilirler. Bununla birlikte yayılmış veya çoğalmış gibi görünebilirler veya küçük morluklarla birlikte küçük kırmızı çiller gibi de görünebilirler.7
● Ciddi bir durumdan kaynaklanan morlukların iyileşmesi uzun sürebilir.
Tipik bir morluk bir kişide iki ila dört haftada iyileşir, bu nedenle eğer iyileşmesi daha uzun süren morluklarınız varsa muhtemelen kontrol edilmeye değerdir.6
● Morlukların sayısı çok önemlidir.
Hepimiz vücudumuzun çeşitli yerlerinde oluşan morluklara alışkınız, ancak morluk sayısı kısa bir süre içinde önemli ölçüde artarsa doktorunuza danışmanız önemlidir.6
● Morluklar ile birlikte başka semptomlar varsa daha ciddi bir sorunun göstergesi olabilir.
Morarmaların yanı sıra aşağıdaki gibi belirtiler de yaşıyorsanız bir uzmana danışmanız önerilmektedir:6
• Kontrol etmekte zorlandığınız sık sık kanama yaşıyorsanız,
• Gözlerinizde bir nedene bağlı olmayan kanlanmalar görüyorsanız,
• Açıklanamayan kilo kaybınız varsa,
• Cilt renginiz normalden daha solgun görünüyorsa,
• Vücudunuzda morarmanın yanı sıra döküntüler varsa,
• Kendinizi sürekli yorgun hissediyorsanız.
Hangi Morluklar Tehlikelidir?
Vücudunuzda bir morluk fark ettiğinizde aşağıdaki gibi durumlara dikkat ederek normal bir morluk mu yoksa ciddi bir durumdan mı kaynaklandığını anlayabilirsiniz:5
• Olağandışı yerlerde mi ortaya çıktı?
• Sayıları çok fazla mı?
• Cildinizin neden morardığının açıklanabilir bir sebebi var mı?
• İyileşmesi normal morluklara göre daha uzun mu sürdü ya da zaman içerisinde iyileşeceğine boyutu büyüdü mü?
• Burun ya da diş eti kanaması gibi sık kanamalar da yaşıyor musunuz?
• Morarmalarla birlikte yaşadığınız başka bir semptom var mı?
Eğer bu soruların hepsine ya da birkaçına cevabınız evetse bir uzmana danışmanız ve morlukların nedenini öğrenmeniz önemlidir.5
Lösemi Morlukları Nerede Olur?
Lösemi vakalarında, genellikle normalde beklemeyeceğiniz sırt, bacak ya da eller gibi yerlerde darbeye bağlı olmayan morluklar ortaya çıkabilir. Çocuklarda ise yüzde, kalçada, kulaklarda, göğüste ve kafada morluklar görülmeye başlayabilir.5
Her Morluk Lösemi mi?
Vücudunuzda morarma veya kızarıklık fark etmeye başlarsanız hemen endişelenmenize gerek yoktur, genellikle bu durumun nedeni ciddi olmayacaktır. Ancak tam da bu nedenle lösemiyi tespit etmek zor olabilir, çünkü belirti ve semptomlar daha yaygın hastalıklarla kolaylıkla karıştırılabilir. Eğer morluklarınız sık sık meydana geliyorsa veya geçmiyorsa vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmalısınız.5
Lösemiye özgü diğer semptomların neler olduğunu bilmek, doktorunuza daha erken başvurmanız için ipucu verebilir.5
Referanslar:
- https://www.spotleukaemia.org.uk/bruising (Erişim tarihi: 12.09.2023)
- https://newsinhealth.nih.gov/2022/01/bruising-questions (Erişim tarihi: 12.09.2023)
- https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/healthy-aging/in-depth/easy-bruising/art-20045762 (Erişim tarihi: 12.09.2023)
- https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/why-do-i-bruise-so-easily (Erişim tarihi: 12.09.2023)
- https://www.leukaemiacare.org.uk/support-and-information/latest-from-leukaemia-care/blog/spotting-the-difference-bruising-in-leukaemia-vs-ordinary-bruising/ (Erişim tarihi: 12.09.2023)
- https://www.leukaemiacare.org.uk/support-and-information/latest-from-leukaemia-care/blog/5-things-you-need-to-know-about-bruising-right-now/ (Erişim tarihi: 12.09.2023)
- https://www.roswellpark.org/cancertalk/202208/bruising-symptom-cancer#:~:text=These%20bruises%20are%20different%20from,Wang%20says. (Erişim tarihi: 12.09.2023)
İlginizi Çekebilecek Diğer Haberler
