Kanser Tedavisinde İmmünoterapi Nedir?
İmmünoterapi Nedir?
Bağışıklık sistemi, vücudu enfeksiyonlara ve daha birçok hastalığa karşı korur. Vücuttaki normal dokuların hepsinin kaydını tutar ve normal olmayan kanser hücresi gibi bir değişim saptadığında, enfeksiyon nedeni olan mikroorganizmalara saldırdığı gibi bu anormal hücrelere de saldırarak kanser hücrelerini yok eder. Bazı durumlarda bu anormal kanser hücreleri, bağışıklık sisteminden kaçmanın yolunu bulur ve çoğalmaya başlayarak kanser oluşumuna neden olur.1
İmmünoterapi, kişinin kendi bağışıklık sistemiyle kanserli hücrelerin yok edilmesinin amaçlandığı bir tedavi yöntemidir. Bu tedaviler bağışıklık sisteminin daha fazla çalışmasını destekleyebileceği gibi çalışma şeklini değiştirerek bağışıklıktan kaçan kanser hücrelerini bularak yok edilmelerini de sağlayabilir.1,2
İmmünoterapi, Kansere Karşı Nasıl Etki Eder?
İmmünoterapi kansere karşı etkisini birkaç yolla gösterebilmektedir:1,2
•Bağışıklık sisteminin doğal savunma mekanizması, kanser hücrelerini bulmak ve yok etmek için uyarılır veya güçlendirilir.
•Bağışıklık sisteminin kanser hücrelerine karşı daha iyi şekilde mücadele etmesine yardımcı olmak için, bağışıklık sistemindeki yapılara benzer moleküller kullanılır.3
İmmünoterapinin Kemoterapiden Farkı Nedir?
Kemoterapi, hızla bölünen kanser hücrelerine doğrudan saldıran ve onları yok eden bir tedavi yöntemidir. İmmünoterapi ise doğrudan kanser hücrelerine saldırmak yerine bağışıklık sistemine etki eder. Bağışıklık sisteminin daha güçlü çalışmasını sağlayabilir ya da kanser hücrelerini nasıl tanıyacağını ve yok edeceğini öğretebilir. Diğer bir deyişle, immünoterapide kişinin kendi bağışıklık sistemi kullanılarak kanser hücrelerinin yok edilmesi hedeflenir. Farklı yollarla etki eden bu iki yöntem beraber ya da radyoterapi gibi diğer tedavilerle birlikte kullanılabilir. Kanser türüne ve kişiye en uygun tedavi için doktorunuza danışabilirsiniz.3
İmmünoterapi Nasıl Uygulanır?
İmmünoterapiler hastanın kanser türüne, evresine, bazı özel test sonuçlarına (ör: PD-L1 düzeyi vb.), hastanın kaçıncı kez kanser tedavisi alıyor olmasına ve hekimin klinik görüşüne bağlı olarak tek ilaç olarak veya kombine tedaviler (başka bir immünoterapi veya kemoterapi ile birlikte) şeklinde uygulanabilmektedir. Farklı kanser türleri için hangi tedavi yönteminin ne şekilde uygulanacağı, her bir hastaya özgü olacak şekilde uzman hekimler tarafından belirlenmektedir.4,5
İmmünoterapi nerede yapılır?
İmmünoterapi, ülkemizde hastanelerde uygulanmaktadır. Doktorunuza danışarak bu konuda detaylı bilgi alabilirsiniz.
İmmünoterapi Tedavisi Ne Kadar Sürer?
İmmünoterapinin sıklığı ve süresi aşağıdaki durumlara bağlı olarak değişebilir;6
•Tedavi edilen kanserin türü ve evresi
•İmmünoterapinin türü ve uygulanma şekli
•İlaca bağlı ortaya çıkabilecek yan etkiler dahil olmak üzere hastanın vücudunun tedaviye nasıl yanıt verdiği
İmmünoterapinin Etki Gösterdiği Kanser Türleri Nelerdir?
İmmünoterapi, farklı birçok kanser türünün tedavisinde kullanılabilmektedir. Her kanser türünün farklı olduğu ve immünoterapilerin her kanseri farklı şekillerde etkilediği unutulmamalıdır.7,8 İmmünoterapinin sizin veya yakınınızın tedavisi için uygun olup olmadığı ile ilgili sorularınızı hekiminize danışabilirsiniz.
İmmünoterapinin İşe Yaradığı Nasıl Anlaşılır?
İmmünoterapi işe yaradığında kanser küçülebilir, yok olabilir ya da büyümesindeki ilerleme durarak stabil olarak kalabilir. Kan testleri ve görüntüleme yöntemleri gibi farklı tipte taramaların uygulandığı kontroller ile kanserin tedaviye yanıt verip vermediğini gözlemlenir. Tedavinin işe yarayıp yaramadığını belirlemek için sabırlı olmak ve kontrol zamanlarını aksatmamak gerekir.9
İmmünoterapinin yararları nelerdir?
İmmünoterapinin faydaları aşağıdaki gibidir;10,5
•Tedavi sırasında sağlıklı hücreler korunurken, yalnızca kanser hücreleri hedeflenebilir.
•Bağışıklık sisteminden kaçmayı başaran kanser hücreleri için bağışıklık sistemini uyararak, kanserin bağışıklık sisteminin hedefi haline getirilmesi sağlanabilir.
•Bağışıklık sisteminin "hafızası", kanser hücrelerinin neye benzediğini hatırlamasını sağlar.
•Tedavi tamamlandıktan sonra bile kansere karşı vücudu koruyabilir..
Bu faydaların yanı sıra, her kanser tedavisinin artıları ve eksileri olduğu unutulmamalıdır. Size en uygun olan tedavi planı hakkında doktorunuzla konuşmalısınız.10
İmmünoterapinin Yan Etkileri Var mıdır?
Farklı immünoterapi türleri farklı yan etkilere neden olabilir. Birçok yan etki tedavinin türüne, kanserin türüne ve konumuna ve de kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Hekimler, immünoterapi tedavisine başlamadan önce hastaya tedavinin olası yan etkileri hakkında bilgi vermektedirler.11
Her Hasta İmmünoterapiden Fayda Görür mü?
İmmünoterapi, son on yılda birçok kanser türüne etkili bir tedavi seçeneği haline geldi. Yine de bu tedaviler her kanser türü ya da her kanser hastası için uygun bir yöntem olmayabilir. Radyoterapi ve kemoterapinin aksine, immünoterapi kanserin kendisini hedef almaz; bağışıklık sistemini uyararak kişinin kendi bağışıklık sisteminin hastalığa karşı saldırmasını sağlar. Bu sebeple bazı kişilerin bağışıklık sistemi tedaviye cevap vermeyebilir ya da immünoterapi tedavisi bazı kişiler için uygun olmayabilir. Olası yan etkiler ve faydalar değerlendirildiğinde kişinin hastalığının tipine ve sağlık durumuna uygun bir tedavi seçeneği olarak görülmeyebilir.12 Her kanser farklı olduğu gibi her hasta da farklıdır. İmmünoterapinin sizin veya yakınınızın tedavisi için uygun olup olmadığı ile ilgili tüm sorularınızı hekiminize danışabilirsiniz.
Referanslar:
1) https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/treatment-types/immunotherapy/what-is-immunotherapy.html (Erişim tarihi: 15.06.2022)
2) https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/treatment-types/immunotherapy.html (Erişim tarihi: 15.06.2022)
3)https://www.cancerresearch.org/en-us/blog/june-2016/difference-cancer-immunotherapy-and-chemotherapy (Erişim tarihi: 15.06.2022)
4) Top 10 Challenges in Cancer Immunotherapy. Immunity. 2020 Jan 14;52(1):17-35.
5) https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/cancer-ingeneral/treatment/immunotherapy/what-is-immunotherapy? (Erişim tarihi: 15.06.2022)
6) https://moffitt.org/treatments/immunotherapy/immunotherapy-faqs/how-often-do-you-receive-immunotherapy/ (Erişim tarihi: 15.06.2022)
7)https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/11582-immunotherapy (Erişim tarihi: 15.06.2021)
8) https://www.cancerresearch.org/en-us/immunotherapy/cancer-types (Erişim tarihi: 15.06.2022)
9)https://www.cancervic.org.au/cancer-information/treatments/treatments-types/immunotherapy (Erişim tarihi: 15.06.2022)
10)https://www.cancerresearch.org/en-us/immunotherapy/why-immunotherapy (Erişim tarihi: 15.06.2022)
11)https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/types/immunotherapy/side-effects (Erişim tarihi: 15.06.2022)
12)https://www.mdanderson.org/cancerwise/why-doesnt-immunotherapy-work-for-everyone.h00-159385101.html (Erişim tarihi: 15.06.2022)