Kanserin Önlenmesi: Yeni Araştırmalar 2022

2022 Yılında Öne Çıkan 5 Kanser Araştırması

1. 15 Dakikalık Fiziksel Aktivite Meme Kanserine Bağlı Ölümleri %60’a Kadar Azaltabilir

Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) tarafından yayınlanan son istatistiklere göre meme kanseri, dünya genelinde en sık teşhis edilen kanser türüdür ve kadınlarda kansere bağlı ölümlerin en sık nedenidir.1

Fiziksel aktivitenin meme kanseri gelişme riski üzerindeki koruyucu etkisi bilinmektedir. Buradan yola çıkan araştırmacılar, meme kanseri hastalarında fiziksel aktivite ile hayat kaybı arasındaki ilişkiyi araştırdı.2

315 kadının dahil edildiği çalışma sonucuna göre günde yaklaşık 15 dakika orta ila yüksek düzeyde yapılan fiziksel aktivitenin meme kanseri hastalarında ölüm oranını %60’a kadar azalttığı bulundu. Elde edilen sonuçlar, meme kanseri tedavisi sonrası fiziksel aktivite yapmanın önemini gösterdi.2

2. Yüksek Lifli Gıdalar ile Beslenme Erkeklerde Kolorektal Kanser Riskini Azaltıyor

Kolorektal kanser, ülkemizde en sık görülen ilk 5 kanser türü arasındadır. Kolorektal kanser her yaşta görülebilir ancak risk yaşla birlikte artar ve en sık 50 yaşından sonra ortaya çıkar. Ailede kolorektal kanser öyküsü olması, inflamatuar bağırsak hastalıkları ve bazı genetik sendromlar da kanser riskini artıran risk faktörleri arasındadır.3

Bu değiştirilemeyen risk faktörlerinin yanında, kolorektal kanser riskini artıran değiştirebileceğiniz aşağıdakiler gibi birçok faktör vardır:4

• Lif, meyve ve sebzelerin yeterli olmadığı beslenme tarzı

• Fiziksel aktivite eksikliği

• Yağdan, kırmızı ve işlenmiş etten zengin beslenme düzeni

• Kilolu olma ve obezite

• Tütün kullanımı

• Yoğun alkol tüketimi

Kolorektal kanser ve beslenme arasındaki ilişkiyi araştıran yeni bir çalışmada bitkisel gıdalar, sağlıklı ve sağlıksız olmak üzere iki grupta incelendi. Tam tahıllar, meyveler, sebzeler, bitkisel yağlar, kuruyemişler, baklagiller, çay ve kahve sağlıklı bitkisel gıdalar olarak tanımlanırken; rafine tahıllar, meyve suları, patates ve ilave şeker içeren gıdalar sağlıksız olarak belirlendi.5

Araştırma sonucunda, sağlıklı bitkisel gıdadan zengin beslenme düzeninin erkeklerde daha düşük kolorektal kanser riski ile ilişkili olduğu bulundu. Ayrıca sağlıksız bitkisel gıdaların kanser riski üzerinde hiçbir olumlu etkisinin olmadığı gösterildi.5

3. Akciğer Kanseri ve Hava Kirliliği Arasındaki Bağlantı Bulundu

2022 yılında öne çıkan bir çalışmada, araba dumanı ile akciğer kanseri arasındaki bağlantı araştırıldı.6

Tütün ürünü kullanmayan kişilerde gelişen akciğer kanserinin nedenlerini bulmayı amaçlayan araştırma, egzoz dumanında bulunan ince partiküllerin akciğer hücrelerinde uykuda olan mutasyonları “uyandırdığını” ve bu mutasyonların kansere yol açtığını gösterdi.6

Sigara içmek akciğer kanserinin en büyük nedeni olmaya devam ediyor, ancak 2019'da yaklaşık 300 bin akciğer kanserine bağlı hayat kaybı, hava kirliliğinde bulunan PM2.5 olarak bilinen ince partikül maddeye maruz kalınmasına bağlandı.6

4. Cinsiyetler Arasındaki Biyolojik Farklılıklar, Erkekleri Kansere Daha Duyarlı Hale Getiriyor

Birçok kanser türü erkeklerde kadınlara oranla daha sık görülmektedir. Bu konuda yapılan araştırmalar, bu durumun yaşam tarzı faktörlerinin yanı sıra cinsiyete bağlı biyolojik farklılıklardan da kaynaklanabileceğini düşündürmektedir. Buradan yola çıkan araştırmacılar, 15 yıllık çalışma kapsamında 250 bin katılımcı üzerinde 21 farklı kanser türüne ait risk faktörlerini inceledi.7

Çalışma sonucunda tütün kullanımı, alkol tüketimi ve beslenme gibi davranışsal risk faktörleri hesaba katıldıktan sonra bile erkeklerin kadınlara kıyasla kansere yakalanma riskinin daha yüksek olduğu bulundu.7

Bulgular, cinsiyetler arasındaki fizyolojik, immünolojik ve genetik gibi biyolojik farklılıkların, erkeklerin kadınlara karşı kansere yatkınlığında önemli bir rol oynadığını göstermiştir.7

5. Düşük Yağ İçeren Beslenme Düzeni, Tümör Büyümesini Durdurmanın Anahtarı Olabilir

Sağlıklı ve dengeli beslenme düzeni benimsemenin kanser riskini düşürmede etkili olduğu bilinmektedir.8 Yeni yapılan bir araştırma, beslenme düzeninin düşündüğümüzden de önemli olduğunu ve düşük yağlı beslenme tarzının bazı tümörlerin büyümesini durdurabileceğini göstermiştir.9

Sağlıklı ve dengeli beslenme düzeni benimsemenin kanser riskini düşürmede etkili olduğu bilinmektedir.8

Yeni yapılan bir araştırma, beslenme düzeninin düşündüğümüzden de önemli olduğunu ve düşük yağlı beslenme tarzının bazı tümörlerin büyümesini durdurabileceğini göstermiştir.9

Çalışmada araştırmacılar, akut miyeloid lösemide (AML), kemik kanserinde, safra kanalı kanserinde ve bir tür beyin kanseri olan düşük dereceli gliomada yaygın olarak görülen IDH1 isimli bir gen mutasyonuna odaklandı. Çalışma sonucunda bu mutasyona sahip hücrelerin yağ molekülleri ile beslendiği ve bu şekilde tümörün büyüdüğü gözlemlendi.9

Çalışma sonucunda elde edilen bulgular, doymuş yağlardan uzak ve düşük yağ oranlarına sahip bir beslenme düzeninin kötü huylu tümörlerin büyümesini engelleyebileceğini göstermiştir.9

Referanslar: 

1) https://gco.iarc.fr/today/online-analysis-pie?v=2020&mode=population&mode_population=continents&population=900&populations=900&key=total&sex=0&cancer=39&type=1&statistic=5&prevalence=0&population_group=0&ages_group%5B%5D=0&ages_group%5B%5D=17&nb_items=7&group_cancer=1&include_nmsc=1&include_nmsc_other=1&half_pie=0&donut=0 (Son erişim tarihi: 19.12.2022)

2) Chen LH, Irwin MR, Olmstead R, Haque R. Association of Physical Activity With Risk of Mortality Among Breast Cancer Survivors. JAMA Netw Open. 2022;5(11):e2242660.

3) http://www.onkoloji.gov.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=7336:kal-n-bag-rsak-kanseri&catid=303:kanser-tuerleri&Itemid=1104 (Son erişim tarihi: 19.12.2022)

4) https://www.cdc.gov/cancer/colorectal/basic_info/risk_factors.htm (Son erişim tarihi: 19.12.2022)

5) Kim, J., Boushey, C.J., Wilkens, L.R. et al. Plant-based dietary patterns defined by a priori indices and colorectal cancer risk by sex and race/ethnicity: the Multiethnic Cohort Study. BMC Med 20, 430 (2022). https://doi.org/10.1186/s12916-022-02623-7

6) https://lcfamerica.org/research-grants/latest/research/danger-of-air-pollution-and-lung-cancer/ (Son erişim tarihi: 19.12.2022)

7)https://www.scimex.org/newsfeed/why-do-men-get-more-cancer-than-women (Son erişim tarihi: 29.12.2022)

8) https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/cancer/preventing-cancer/ (Son erişim tarihi: 29.12.2022)

9) Thomas D, Wu et al. Dysregulated lipid synthesis by oncogenic IDH1 mutation is a targetable synthetic lethal vulnerability [published online ahead of print, 2022 Nov 10]. Cancer Discov. 2022;CD-21-0218.

Paylaş: